De mysterieuze wereld van Banksy

Mind for Business March 07, 2021

Banksy. Ongeacht iemands voorkennis over kunst, zal de naam Banksy ongetwijfeld bij de meesten een belletje doen rinkelen. Banksy is een pseudoniem van een Britste kunstenaar en is uitgegroeid tot een mythisch figuur binnen de wereld van kunst. Zijn ware identiteit is onbekend; ooit begonnen als graffiti-artiest en inmiddels uitgegroeid tot één van ’s werelds meest gewaardeerde moderne kunstenaars.

Banksy's kunst heeft zich ontwikkeld van graffiti op straatmuren, naar schilderijen op canvas, conceptuele beeldhouwwerken en zelfs film. De provocerende, voor een Academy Award genomineerde Banksy documentaire ''Exit Through the Gift Shop'', gaf een exclusief kijkje in de geest van de kunstenaar en wat kunst is.

De kritische kunst van de geheime vandaal is meestal humoristisch en politiek van aard. Banksy gebruikt kunst om zijn ongenoegen over sociale kwesties te uiten en hij probeert de samenleving met zijn werk te prikkelen/provoceren.

Banksy kunstwerk - muur met opdruk en beveligingscamera

Ondanks zijn vele stunts en de grote publiciteit die is ontstaan rondom de persoon Banksy,  is de internationale ster van de straatkunst erin geslaagd om zijn identiteit geheim te houden. Hoewel er verschillende theorieën over zijn mogelijke identiteit bestaan, is tot op heden nog geen enkele daarvan waar gebleken.

De verschillende theorieën over de persoon Banksy

In 2008 verklaarde de Britse krant The Daily On Sunday dat ze het mysterie eindelijk hadden ontrafeld. Op een foto van de Britse straatartiest Robin Gunningham zijn namelijk twee van Banksy's kenmerkende sjablonen te zien.

Met wat puzzelwerk kwamen ze erachter dat Gunningham, net als de beroemde anonieme kunstenaar, uit Bristol kwam. Banksy zou volgens de verhalen gewoond hebben in een flat in Bristol, net als Gunningham. En, als klap op de vuurpijl, begonnen de kunstwerken van Banksy te floreren in Londen, rond de tijd dat Robin Gunnigham naar de stad verhuisde.

Echter, toen een journalist bij Gunningham's ouders op bezoek ging om het laatste bewijs van de puzzel te verzamelen, beweerden zij de persoon op de foto niet te herkennen...

Banksy kunstwerk over Alice in Wonderland

In 2016 was er een spectaculaire wending toen de onderzoekers, die hun bevindingen publiceerden in de studie van de Journal of Spatial Science, beweerden voldoende bewijs te hebben om Robert Gunnigham met zekerheid als Banksy te identificeren.

Ze maakten gebruik van een wetenschappelijke techniek die gewoonlijk is voorbehouden aan criminelen: geografische profilering. Door Banksy's 192 werken te relateren aan de plaatsen die Gunnigham bezocht, kon het team van onderzoekers aantonen dat zelfs als Banksy niet Robin Gunnigham is, deze hypothese de meest plausibele blijft.

Een andere hypothese

In 2016 dook een nieuwe hypothese op dat Banksy de leadzanger van Massive Attack zou zijn: Robert del Naja. Bepaalde toevalligheden zijn moeilijk te negeren: ook del Naja, afkomstig uit Bristol, hield zich bezig met straatkunst. En dat is niet alles: Robert del Naja verscheen ook in Banksy's documentaire "Exit through the Gift Shop" en lijkt altijd op het juiste moment op de juiste plaats te zijn.

Een vergelijking tussen de steden op de tournee van de band en het werk van Banksy laat een duidelijk verband zien. Het zou natuurlijk allemaal louter toeval kunnen zijn. De zanger heeft deze beweringen ontkend door te verklaren dat "het een mooi verhaal zou zijn, maar helaas niet waar".

Tijdens een interview in juni 2017 liet de Britse DJ Goldie, een goede vriend van Robert del Naja, wat informatie los die niet onopgemerkt bleef. Over de hedendaagse kunst die hij bekritiseerde, verklaarde hij; "Geef me een bubbel lettertype, zet het op een T-shirt en schrijf er Banksy op en we zijn geslaagd. We kunnen het nu verkopen. Met alle respect voor Robert, ik denk dat hij een briljant kunstenaar is. Ik denk dat hij de kunstwereld heeft veranderd." Na zijn verspreking, verandert Goldie van onderwerp. Is Robert een verwijzing naar Robert del Naja? We weten het nog steeds niet.

Geen van deze theorieën heeft genoeg bewijs om met zekerheid de identiteit van 's werelds beroemdste straatartiest vast te stellen en dus blijft het mysterie onopgelost.

De 'kunst' van een grap: Banksy's vijf beruchtste stunts

#5 Dismaland

Banksy creëerde in 2015 zijn eigen verwrongen versie van Disneyland. Dit verknipte themapark, getiteld Dismaland, was een tijdelijke kunstinstallatie in het Verenigd Koninkrijk dat een apocalyptisch ''magisch koninkrijk'' afbeeldde. De toeristische brochure luidde: "Bent je op zoek naar een alternatief voor de zielloze banaliteit van het gemiddelde familiedagje uit? Of gewoon ergens waar het goedkoper is. Dan is dit de plek voor jou - een chaotische nieuwe wereld waar je kunt ontsnappen aan hersenloos ontsnappingsgedrag". Enkele van de belangrijkste attracties in het park waren een 'Car Crash Princess', 'Head in the Clouds', 'Burning Archers Books' en een louche uitziende 'Ice Cream Van'.

#4 De Diana tientjes

In 2004, tijdens het jaarlijkse Notting Hill Carnival en Reading Festival, verving Banksy de afbeelding van Koningin Elizabeth II op het £10 biljet door een afbeelding van de overleden Prinses Diana (gênant!). 

£1 miljoen aan "Di-faced Tenners" werden uitgedeeld, waarbij sommige ontvangers de biljetten dagenlang bij zich droegen tot ze probeerden te besteden, om dan tot de ontdekking te komen dat ze vals waren.

 

#3 De lachende Mona Lisa

Het Louvre in Parijs herbergt enkele van 's werelds meest prestigieuze kunstwerken, van enkele van de beroemdste kunstenaars uit de geschiedenis, variërend van Rembrandt tot Leonardo da Vinci.

In 2004 richtte Banksy zijn pijlen op de Mona Lisa, het kroonjuweel in de collectie van het Louvre. Vermomd ging de kunstenaar het museum binnen en hing zijn eigen versie met een zure glimlach op, terwijl hij zowel de autoriteiten als het museumpersoneel ontliep. Ironisch genoeg werd het schilderij in 2006 verkocht voor meer dan 56.000 pond.

 

#2  ‘’Pop-up’’ winkel in New York

In 2013 richtte Banksy een pop-up winkel nabij het Central Park in New York. Wat leek op een kraam gevuld met goedkope rip-offs van zijn werk, bleek in werkelijkheid origineel stencilkunstwerk van de artiest te zijn, dat verkocht werd voor slechts $60 (zijn stencils verkopen meestal voor meer dan $20.000).

Het duurde vier uur voordat iemand iets van de koopwaar meenam. De eerste persoon was een vrouw die, nota bene, de prijs naar beneden onderhandelde voordat ze iets kocht. Een man die vier grote kunstwerken kocht zei dat hij "gewoon op zoek was naar iets om aan zijn muren te hangen". Alle stencils waren door Banksy gesigneerd, op één stond zelfs zijn telefoonnummer.

 

#1 Door de versnipperaar

Een van Banksy's laatste stunts vond plaats in 2018 tijdens een kunstveiling van Sotheby's toen een van zijn beroemdste stencils 'Girl with Balloon' werd geveild. Toen de hamer neerkwam op het winnende bod van 1,04 miljoen pond, rolde de print tot schrik van de menigte door een versnipperaar naar beneden. 

Banksy publiceerde later een video waarin te zien was hoe hij de versnipperaar in het frame installeerde, een paar jaar voordat de veiling plaatsvond, om er zeker van te zijn dat niemand ervan kon genieten als het ooit verkocht zou worden.

Spijtig genoeg (of juist gelukkig, afhankelijk van hoe je het bekijkt) functioneerde het apparaat niet goed en stopte het versnipperen gedeeltelijk. Banksy beweert in de video dat "tijdens de repetities het elke keer werkte".

Het veilinghuis verklaarde publiekelijk dat het geen rol had in de grap, waarbij Sotheby's senior director Alex Branczik zei: "Het lijkt erop dat we gewoon Banksy-ed zijn". Uiteindelijk besloot de winnende bieder het kunstwerk te houden, waarbij sommigen beweren dat de grap ironisch genoeg de kunstwaarde heeft verhoogd.

Banksy kunstwerken

Banksy verovert de harten en geesten van alle generaties. De kunst die hij maakt wordt beschouwd als complex en emotioneel, maar toch eenvoudig te begrijpen en te waarderen. Het is een ongelooflijk zeldzame en aangename combinatie in de kunstwereld en een die wordt weerspiegeld in de snel stijgende prijzen van zijn werk op de secundaire markt. Banksy is een artiest waar we allemaal trots op mogen zijn.

Ook trots eigenaar worden van een Banksy kunstwerk? Moderne Kunst beschikt over een prachtige collectie aan handgeschept papier, geïnspireerd op werken van Banksy, waarbij originele TAC’s (originele Banksy sjablonen) zijn gebruikt.